Καθώς οι οθόνες μας έχουν πάρει… «φωτιά», εμείς αναρωτίομαστε: Γιατί «κολλάμε» τόσο με τις χριστουγεννιάτικες ταινίες;

Κάθε χρόνο, αλλά ειδικά φέτος που μένουμε σπίτι, οι χριστουγεννιάτικες ταινίες αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητάς μας τα Χριστούγεννα. Είτε μόνοι είτε με την οικογένεια μας δεν γίνεται να περάσουν οι γιορτές χωρίς να έχουμε δει έστω και μία χριστουγεννιάτικη ταινία, τόσο στο εορταστικό πρόγραμμα της τηλεόρασης, όσο και στις streaming πλατφόρμες, που τόσο αγαπήσαμε φέτος.

Το γεγονός αυτό έχουν σίγουρα καταλάβει τα κινηματογραφικά στούντιο, γι’ αυτό και την φετινή χρονιά οι streaming υπηρεσίες έσπευσαν να μας προσφέρουν νέες χριστουγεννιάτικες ταινίες, παρά την πανδημία. Η Disney, το Netflix, και άλλες πολλές πλατφόρμες ανταγωνίζονται τώρα για την προσοχή των θεατών, στηριζόμενες τόσο σε νέες, όσο και σε κλασικές ταινίες.

Έτσι, μερικοί ειδικοί αποφάσισαν να ερευνήσουν το εξής ερώτημα: Γιατί οι χριστουγεννιάτικες ταινίες «πουλάνε» τόσο;

Η σημασία της οικογενειακής αγάπης και της κοινότητας

Ο Chris Deacy, πρόεδρος του τμήματος θρησκευτικών σπουδών στο πανεπιστήμιο Kent, δηλώνει πως οι χριστουγεννιάτικες ταινίες δρουν σαν ένα «βαρόμετρο του πως θα θέλαμε να ζήσουμε και του μετράμε τους εαυτούς μας». Οι ταινίες αυτές παρουσιαζουν διάφορες πτυχές της καθημερινότητας, οι οποίες επιβεβαιώνουν ηθικές και κοινωνικές αξίες, που έχουμε μάθει από την παιδική μας ηλικία.

Για παράδειγμα, στην κλασική ταινία του 1946 «It’s a Wonderful Life», όπου ο πρωταγωνιστής θέλει να ταξιδέψει αλλά παραμένει στην πόλη των παιδικών του χρόνων, αντικατοπτρίζεται μια κοινότητα στην οποία κάθε πολίτης της έχει σημαντικό ρόλο.

Μια άλλη κλασική αξία βλέπουμε στο «The Family Stone» του 2005, που αναπαριστά τις συγκρούσεις μίας μέσης οικογένειας, η οποία καταφέρνει όμως να ξεπεράσει τους καβγάδες της μέσα από τη δύναμη της οικογενειακής αγάπης.

Ακόμα και στην αγαπημένη βρετανική ταινία του 2003, «Love Actually», που παρουσιάζονται οι ζωές 8 ζευγαριών στο Λονδίνο,  το κοινό έρχεται σε επαφή με το διαχρονικό θέμα του ρομαντισμού και του έρωτα εν μέσω των γιορτών.

Στο τέλος «όλα θα πάνε καλά»

Καθώς ερχόμαστε σε επαφή με τον φανταστικό κόσμο των ταινιών των Χριστουγέννων, αντιμετωπίζουμε τους δικούς μας φόβους και επιθυμίες, σχετικά με την αυτοεκτίμηση μας, αλλά και τις σχέσεις μας.

Έτσι, τέτοιες ταινίες μπορούν να είναι παρήγορες, λυτρωτικές, να δίνουν ακόμη και κουράγιο σε κάποιους για να συνεχίσουν να αγωνίζονται σε καιρούς κρίσης. Γιατί το βασικό συστατικό τους είναι η ελπίδα, η πίστη πως στο τέλος «όλα θα πάνε καλά».

Όταν οι άνθρωποι βλέπουν μέρος της ζωής τους να ξετυλίγεται μπροστά σε μία οθόνη, ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζονται θυμίζει αυτόν των θρησκευτικών τελετουργικών. Όπως εξηγεί ο ανθρωπολόγος Bobby Alexander, οι ιεροτελεστίες είναι δράσεις που μεταμορφώνουν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Μπορούν να αποκαλύψουν «την απόλυτη πραγματικότητα ή κάποια υπερβατική δύναμη».

Για παράδειγμα, οι τελετουργικές προσευχές στις μουσουλμανικές, χριστιανικές και τους εβραϊκές παραδόσεις συνδέουν τους θνητούς με τον Θεό.

Οι χριστουγεννιάτικες ταινίες λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο, μόνο που η «υπερβατική δύναμη» που βιώνουμε δεν αφορά κάποιο ανώτερο ον. Η δύναμη αυτή είναι πιο κοσμική: Είναι η δύναμη της οικογένειας, της αληθινής αγάπης, της φιλίας, της κοινότητας.

Η ανθρώπινη διάσταση των Χριστουγέννων

Το μιούζικαλ του 1942 «Holiday Inn» ήταν από τις πρώτες ταινίες, όπου τα Χριστούγεννα λειτουργούσαν απλά σαν σκηνικό, ακολουθώντας την ιστορία μιας ομάδας διασκεδαστών σε ένα επαρχιακό πανδοχείο.

Στην πραγματικότητα, ήταν μια βαθιά ανθρώπινη ταινία για τον ρομαντισμό, «περιτυλιγμένη» από την επιθυμία για τραγούδι και χορό. Όταν κυκλοφόρησε, οι ΗΠΑ είχαν εμπλακεί πλήρως στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η διάθεση του κόσμου δεν ήταν και πολύ ανεβασμένη.

Αν και η ταινία δεν θεωρείται τόσο «κλασική», το τραγούδι του Bing Crosby «White Christmas» παραμένει μέχρι και σήμερα διαχρονικό.

Η ιστορικός Penne Restad είχε δηλώσει το 1955 πως το τραγούδι του Crosby παραμένει μια «τέλεια έκφραση των γιορτών», καθώς ο τίτλος δεν περιέχει τίποτα «σκοτεινό» – ή κάτι που να θυμίζει πόλεμο.

Το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων

Γενικά, όλες σχεδόν οι χριστουγεννιάτικες ταινίες που ακολούθησαν, δεν μιλούν ποτέ για πόλεμο, ούτε καν για την πανδημία τώρα όσο επίκαιρο κι αν είναι. Κι όμως παρουσιάζουν συχνά μια μάχη: Εκείνη ανάμεσα στον «υλισμό των γιορτών» και το «πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων».

Ταινίες όπως το «Jingle all the Way» (1996) επικεντρώνονται στην ιδέα πως το αληθινό πνεύμα των Χριστουγέννων δε βρίσκεται στον άκρατο καταναλωτισμό, αλλά στην καλή θέληση και την αγάπη.

Ο γκρινιάρης Grinch στην ομώνυμη ταινία πιστεύει πως μπορεί να καταστρέψει τα Χριστούγεννα κλέβοντας όλα τα δώρα. Αλλά καθώς οι άνθρωποι έρχονται κοντά, χωρίς δώρα, ενώνουν τα χέρια τους και τραγουδούν, ενώ ο αφηγητής καταλήγει πως «Τα Χριστούγεννα έρχονται όπως και να ‘χει».

Έτσι, όποια και να είναι η οικονομική σου κατάσταση, μέσα από τις χριστουγεννιάτικες ταινίες θυμάσαι ότι σημασία έχει η αγάπη και όχι τα υλικά αγαθά και τα δώρα.

Το πανανθρώπινο μήνυμα των γιορτών

Τα Χριστούγεννα, αν και για τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό είναι κατά βάση μια χριστιανική γιορτή, δε γνωρίζουν σύνορα και θρησκείες. Το πνεύμα αγάπης των ημερών βρίσκει απήχηση σε όλο τον κόσμο και αυτό είναι που αποτυπώνεται και στις ταινίες.

Οι χριστουγεννιάτικες ταινίες, λοιπόν, αφηγούνται ιστορίες αγάπης, άλλοτε με ρομαντική και άλλοτε με χιουμοριστική διάθεση, πολλές φορές να αναφέρονται καν στη γέννηση του Χριστού.

Το κλασικό «A Christmas Story» του 1983 αναπολεί τις παιδικές διακοπές, όταν η ζωή έμοιαζε πιο απλή και ένα απλό παιδικό παιχνίδι έμοιαζε το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Στο τέλος, αφού η οικογένεια έχει ξεπεράσει μια σειρά από ατυχίες, όλοι μαζεύονται για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι και «όλα είναι καλά στον κόσμο».

Πηγή: monopoli.gr